بهترین جراح بینی ایران
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

جراحی لوزه، یکی از عمل‌های رایجی است که برای درمان عفونت‌های مکرر گلو و برخی مشکلات تنفسی انجام می‌شود. این جراحی به طور معمول تحت بی‌حسی عمومی انجام می‌شود و پس از آن، دوره نقاهت و مراقبت‌های خاصی مورد نیاز است. بسیاری از افراد قبل از انجام این جراحی، نگرانی‌هایی در مورد روند عمل و مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه از آن دارند. در این مقاله، به طور کامل به بررسی مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه خواهیم پرداخت تا شما با اطمینان خاطر، این مرحله را پشت سر بگذارید.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه، نقش مهمی در موفقیت آمیز بودن عمل و کاهش عوارض احتمالی دارد. انجام آزمایشات لازم، اطلاع دادن به پزشک در مورد داروهای مصرفی و رعایت رژیم غذایی مناسب، از جمله مواردی هستند که قبل از عمل باید به آن‌ها توجه شود. با رعایت این نکات، می‌توانید از عوارض احتمالی جلوگیری کرده و به بهبودی سریع‌تر کمک کنید.

مراقبت‌های بعد از جراحی لوزه نیز به اندازه مراقبت‌های قبل از عمل اهمیت دارد. رعایت توصیه‌های پزشک، مصرف داروهای تجویزشده، تغذیه مناسب و استراحت کافی، از جمله مواردی هستند که بعد از عمل باید به آن‌ها توجه شود. با انجام این مراقبت‌ها، می‌توانید به بهبودی سریع‌تر دست پیدا کرده و از عوارض احتمالی مانند عفونت و خونریزی جلوگیری کنید. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر هر یک از مراحل مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه خواهیم پرداخت.

لطفا برای تکمیل این فرم، جاوا اسکریپت را در مرورگر خود فعال کنید.
Click or drag files to this area to upload. You can upload up to 3 files.

اهمیت مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

جراحی لوزه، یک عمل جراحی است و مانند هر عمل جراحی دیگری، نیاز به مراقبت‌های خاصی دارد. مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه، نقش مهمی در موفقیت آمیز بودن عمل و کاهش عوارض احتمالی دارد. با رعایت این مراقبت‌ها، می‌توانید به بهبودی سریع‌تر دست پیدا کرده و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنید.

مراقبت‌های قبل از جراحی لوزه، شامل انجام آزمایشات لازم، اطلاع دادن به پزشک در مورد داروهای مصرفی و رعایت رژیم غذایی مناسب است. این مراقبت‌ها به پزشک کمک می‌کند تا بهترین برنامه درمانی را برای شما انتخاب کند و از بروز هرگونه مشکل در حین عمل جلوگیری کند.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

مراقبت‌های بعد از جراحی لوزه نیز بسیار مهم است. رعایت توصیه‌های پزشک، مصرف داروهای تجویزشده، تغذیه مناسب و استراحت کافی، از جمله مواردی هستند که بعد از عمل باید به آن‌ها توجه شود. با انجام این مراقبت‌ها، می‌توانید به بهبودی سریع‌تر دست پیدا کرده و از عوارض احتمالی مانند عفونت و خونریزی جلوگیری کنید.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

آمادگی‌های قبل از جراحی لوزه

جراحی لوزه یک عمل رایج است که برای درمان عفونت‌های مکرر گلو و برخی مشکلات تنفسی انجام می‌شود. برای داشتن یک عمل موفقیت‌آمیز و بهبودی سریع، رعایت برخی آمادگی‌ها قبل از جراحی بسیار مهم است.

چرا آمادگی قبل از جراحی لوزه مهم است؟

  • کاهش عوارض: با رعایت آمادگی‌ها، احتمال بروز عوارضی مانند خونریزی و عفونت کاهش می‌یابد.
  • بهبود روند بهبودی: آمادگی مناسب به بدن کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود یابد.
  • اطمینان خاطر: دانستن اینکه برای جراحی آماده هستید، به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند.

چه آمادگی‌هایی باید انجام داد؟

  1. مشورت با پزشک:
    • در مورد سابقه بیماری‌های خود، داروهایی که مصرف می‌کنید و آلرژی‌ها با پزشک خود صحبت کنید.
    • در مورد نوع بی‌حسی، روش جراحی و مدت زمان بهبودی سوال بپرسید.
    • درباره عوارض احتمالی جراحی و نحوه مدیریت آنها اطلاعات کسب کنید.
  2. انجام آزمایشات:
    • پزشک ممکن است آزمایش خون، ادرار و عکس‌برداری از قفسه سینه را برای شما تجویز کند. این آزمایش‌ها به ارزیابی وضعیت کلی سلامتی شما کمک می‌کنند.
  3. رژیم غذایی:
    • چند روز قبل از جراحی: از مصرف غذاهای سنگین، چرب و تند خودداری کنید.
    • شب قبل از جراحی: از خوردن و آشامیدن خودداری کنید (به جز در مواردی که پزشک دستور دیگری داده باشد).
  4. داروها:
    • داروهای رقیق‌کننده خون: مصرف داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن را چند روز قبل از جراحی قطع کنید. این داروها باعث افزایش خونریزی می‌شوند.
    • داروهای دیگر: در مورد مصرف سایر داروها با پزشک خود مشورت کنید.
  5. آمادگی‌های شخصی:
    • استحمام: شب قبل از جراحی دوش بگیرید.
    • لباس مناسب: لباسی راحت و گشاد برای روز عمل بپوشید.
    • وسایل شخصی: کارت ملی، بیمه و لیست داروهای خود را همراه داشته باشید.
    • همراه: از یک نفر بخواهید که شما را به بیمارستان ببرد و بعد از عمل به خانه برگرداند.
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

رژیم غذایی مناسب قبل از جراحی لوزه

رژیم غذایی مناسب قبل از جراحی لوزه نقش مهمی در موفقیت آمیز بودن عمل و تسریع روند بهبودی دارد. با رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم، بدن شما برای عمل آماده‌تر خواهد بود.

چرا رژیم غذایی قبل از جراحی مهم است؟

  • تسهیل عمل جراحی: یک معده خالی باعث می‌شود که جراح به راحتی به لوزه‌ها دسترسی داشته باشد و خطر بروز عوارض کاهش یابد.
  • کاهش عوارض بعد از عمل: تغذیه مناسب قبل از عمل به بدن کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود یابد و عوارضی مانند تهوع و استفراغ کاهش یابد.
  • تقویت سیستم ایمنی: تغذیه سالم سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند که این امر برای مقابله با عفونت بعد از عمل بسیار مهم است.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

چه غذاهایی را باید مصرف کرد؟

  • میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها و فیبر هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند.
  • غذاهای غنی از پروتئین: پروتئین برای ترمیم بافت‌های بدن ضروری است. منابع پروتئینی شامل گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب و حبوبات است.
  • غذاهای غنی از آهن: آهن برای تولید گلبول‌های قرمز خون ضروری است. منابع آهن شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، سبزیجات برگ سبز تیره و آجیل است.
  • غذاهای غنی از ویتامین C: ویتامین C به جذب آهن کمک می‌کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. منابع ویتامین C شامل مرکبات، کیوی، توت فرنگی، گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای است.

چه غذاهایی را نباید مصرف کرد؟

  • غذاهای چرب و سرخ شده: این غذاها هضم را دشوار کرده و باعث سنگینی معده می‌شوند.
  • غذاهای تند و ادویه‌دار: این غذاها می‌توانند باعث تحریک معده و روده شوند.
  • غذاهای گازدار: نوشابه‌های گازدار و غذاهای گازدار باعث نفخ و دل درد می‌شوند.
  • کافئین و الکل: کافئین و الکل می‌توانند باعث بی خوابی و اضطراب شوند.

رژیم غذایی مناسب قبل از جراحی لوزه، به شما کمک می‌کند تا بدن شما برای عمل آماده شود. در روزهای قبل از جراحی، بهتر است از مصرف غذاهای سنگین، چرب و تند خودداری کنید و به جای آن، از غذاهای سبک و سالم استفاده کنید.

تغذیه مناسب بعد از جراحی لوزه

پس از جراحی لوزه، تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در تسریع روند بهبودی و کاهش درد دارد. انتخاب غذاهای مناسب و اجتناب از برخی مواد غذایی می‌تواند به شما کمک کند تا سریع‌تر به روال عادی زندگی برگردید.

چرا تغذیه بعد از جراحی لوزه مهم است؟

  • کاهش درد: غذاهای نرم و خنک می‌توانند به کاهش درد و التهاب در ناحیه گلو کمک کنند.
  • تسریع بهبودی: تغذیه مناسب به بدن انرژی می‌دهد تا بتواند سریع‌تر ترمیم شود.
  • جلوگیری از عفونت: یک رژیم غذایی سالم سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

چه غذاهایی را باید مصرف کرد؟

  • مایعات سرد: آب، آبمیوه‌های طبیعی (به جز مرکبات)، سوپ‌های سرد، بستنی و ژله از بهترین گزینه‌ها هستند. این مایعات به تسکین درد و هیدراته نگه داشتن بدن کمک می‌کنند.
  • غذاهای نرم و سرد: پوره سیب‌زمینی، پوره هویج، ماست، فرنی و پودینگ از جمله غذاهای نرمی هستند که بلعیدن آن‌ها آسان است. این غذاها باید سرد یا ولرم باشند تا به گلو آسیب نرسانند.
  • غذاهای پوره شده: میوه‌های پوره شده مانند موز، سیب و گلابی نیز گزینه‌های خوبی هستند.
  • سوپ‌های صاف شده: سوپ‌های صاف شده بدون تکه‌های بزرگ سبزیجات می‌توانند به شما انرژی دهند و به هیدراته ماندن بدن کمک کنند.
  • تخم مرغ پخته شده: تخم‌مرغ منبع خوبی از پروتئین است و به بهبود بافت‌ها کمک می‌کند. تخم‌مرغ آب‌پز یا املت نرم از گزینه‌های مناسب هستند.
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

چه غذاهایی را نباید مصرف کرد؟

  • غذاهای سفت و خشک: غذاهایی مانند نان تست، بیسکویت، چیپس و آجیل می‌توانند به گلو آسیب برسانند.
  • غذاهای تند و ادویه‌دار: این غذاها می‌توانند باعث تحریک گلو و افزایش درد شوند.
  • غذاهای اسیدی: مرکبات، گوجه‌فرنگی و آب‌میوه‌های اسیدی می‌توانند به گلو آسیب برسانند.
  • غذاهای سرخ شده و چرب: این غذاها هضم را دشوار کرده و باعث سنگینی معده می‌شوند.
  • غذاهای خشک و سفت: غذاهایی مانند نان خشک، برنج خشک و ماکارونی خشک بلعیدن آن‌ها دشوار است.

نکات مهم:

  • آهسته غذا بخورید: غذا را به آرامی بجوید و به صورت لقمه‌های کوچک بخورید.
  • مایعات فراوان بنوشید: برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، به اندازه کافی آب بنوشید.
  • از نی استفاده نکنید: استفاده از نی باعث می‌شود هوا وارد گلو شود و ممکن است باعث خونریزی شود.
  • به سیگنال‌های بدن خود توجه کنید: اگر غذایی باعث درد یا ناراحتی شد، از خوردن آن خودداری کنید.

تغذیه مناسب بعد از جراحی لوزه، نقش مهمی در روند بهبودی دارد. در روزهای اولیه بعد از عمل، به دلیل درد و تورم گلو، ممکن است بلعیدن غذا دشوار باشد. به همین دلیل، بهتر است از غذاهای نرم و مایع استفاده کنید.

مدیریت درد بعد از جراحی لوزه

بعد از جراحی لوزه، یکی از شایع‌ترین مشکلات، درد گلو است. این درد معمولاً تا چند روز یا حتی چند هفته ادامه دارد و می‌تواند بر روی کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. اما نگران نباشید، با رعایت برخی نکات و استفاده از روش‌های مناسب، می‌توانید درد را مدیریت کرده و به بهبودی سریع‌تر کمک کنید.

دلایل درد بعد از جراحی لوزه

  • التهاب: بعد از جراحی، بافت‌های اطراف لوزه ملتهب می‌شوند که باعث درد می‌شود.
  • تورم: تورم گلو نیز می‌تواند باعث ایجاد درد شود.
  • حرکات بلع: هر بار که شما بلع می‌کنید، بافت‌های ملتهب به هم ساییده می‌شوند و باعث افزایش درد می‌شوند.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

روش‌های مدیریت درد

  • داروهای مسکن: پزشک معمولاً داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را برای کاهش درد تجویز می‌کند. این داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
  • کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد روی گردن می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. می‌توانید از یک کیسه یخ پیچیده شده در حوله یا یک کیسه سبزیجات منجمد استفاده کنید.
  • مایعات خنک: نوشیدن مایعات خنک مانند آب سرد، آبمیوه‌های طبیعی (به جز مرکبات) و سوپ‌های سرد می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
  • غذاهای نرم: مصرف غذاهای نرم و خنک مانند پوره سیب‌زمینی، پوره هویج و ماست می‌تواند به کاهش درد هنگام بلع کمک کند.
  • استراحت: استراحت کافی به بدن شما کمک می‌کند تا انرژی خود را برای بهبودی ذخیره کند.
  • غرغره آب نمک گرم: غرغره کردن آب نمک گرم چندین بار در روز می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
  • بخور: استفاده از بخور سرد یا گرم می‌تواند به مرطوب کردن هوا و تسکین گلو کمک کند.

اهمیت استراحت بعد از جراحی لوزه

استراحت یکی از مهم‌ترین بخش‌های بهبودی بعد از جراحی لوزه است. عمل جراحی لوزه، بدن را تحت فشار قرار می‌دهد و برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده به زمان نیاز دارد. استراحت کافی به بدن کمک می‌کند تا انرژی خود را برای این فرایند ذخیره کند.

چرا استراحت بعد از جراحی لوزه مهم است؟

  • کاهش درد: استراحت به بدن اجازه می‌دهد تا التهاب و درد ناشی از جراحی را کاهش دهد.
  • تسریع بهبودی: با استراحت، بدن می‌تواند انرژی خود را صرف ترمیم بافت‌ها کند و به این ترتیب روند بهبودی سریع‌تر انجام می‌شود.
  • جلوگیری از عوارض: استراحت کافی از بروز عوارضی مانند خونریزی و عفونت جلوگیری می‌کند.
  • تقویت سیستم ایمنی: استراحت به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند که برای مبارزه با عفونت‌های احتمالی بسیار مهم است.
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه
مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

چه مدت باید استراحت کرد؟

مدت زمان استراحت بعد از جراحی لوزه برای هر فرد متفاوت است و به عوامل مختلفی مانند سن، شرایط عمومی بدن و نوع جراحی بستگی دارد. به طور معمول، پزشک توصیه می‌کند که چند روز اول بعد از جراحی به طور کامل استراحت کنید و از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. با گذشت زمان، می‌توانید به تدریج فعالیت‌های خود را افزایش دهید.

چه فعالیت‌هایی باید از آن‌ها اجتناب کرد؟

  • فعالیت‌های فیزیکی سنگین: تا چند هفته بعد از جراحی از انجام ورزش‌های سنگین، بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌های بدنی شدید خودداری کنید.
  • کارهای خانه: کارهای خانه مانند جارو کشیدن، گردگیری و ظرف شستن را به افراد دیگر بسپارید.
  • تماس با افراد بیمار: برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، تا حد امکان از تماس با افراد بیمار خودداری کنید.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

چه فعالیت‌هایی مجاز است؟

  • استراحت: در یک مکان آرام استراحت کنید و به بدن خود اجازه دهید تا بهبود یابد.
  • خواندن و تماشای تلویزیون: فعالیت‌های آرام مانند خواندن کتاب، تماشای تلویزیون و گوش دادن به موسیقی می‌توانند به شما کمک کنند تا حوصله‌تان سر نرود.
  • خواب کافی: خواب کافی برای بهبودی بسیار مهم است.
  • مصرف مایعات: نوشیدن مایعات فراوان به هیدراته نگه داشتن بدن کمک می‌کند.

عوارض احتمالی و راه‌های مقابله با آن

جراحی لوزه یک عمل رایج است که معمولا به خوبی تحمل می‌شود، اما مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. آگاهی از این عوارض و راه‌های مقابله با آنها به شما کمک می‌کند تا برای دوره بهبودی بهتر آماده شوید.

عوارض شایع پس از جراحی لوزه

  • درد گلو و مشکل در بلع: این شایع‌ترین عارضه است و با داروهای مسکن و مصرف غذاهای نرم قابل کنترل است.
  • خونریزی: خونریزی خفیف در روزهای اول پس از عمل طبیعی است، اما خونریزی شدید باید به پزشک گزارش شود.
  • عفونت: عفونت یکی دیگر از عوارض احتمالی است که با تب، قرمزی و تورم همراه است.
  • تهوع و استفراغ: این عوارض معمولاً به دلیل داروهای بیهوشی یا تحریک گلو رخ می‌دهند.
  • سردرد: سردرد ممکن است به دلیل استرس، داروها یا تغییرات هورمونی رخ دهد.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه

راه‌های مقابله با عوارض

  • داروهای مسکن: برای کنترل درد، پزشک معمولاً داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز می‌کند.
  • تغذیه مناسب: مصرف غذاهای نرم و خنک مانند پوره سیب‌زمینی، ماست و بستنی به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
  • استراحت کافی: استراحت به بدن شما کمک می‌کند تا انرژی خود را برای بهبودی ذخیره کند.
  • کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد روی گردن می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
  • غرغره آب نمک گرم: غرغره کردن آب نمک گرم چندین بار در روز می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
  • نوشیدن مایعات فراوان: نوشیدن آب و سایر مایعات به هیدراته نگه داشتن بدن کمک می‌کند.
  • پرهیز از فعالیت‌های سنگین: تا چند هفته بعد از جراحی از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
  • مراجعه به پزشک: در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی مانند خونریزی شدید، تب بالا، مشکل تنفسی یا درد شدید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
بهترین جراح بینی تهران
بهترین جراح بینی تهران

نتیجه‌گیری

جراحی لوزه، یک عمل جراحی است که نیاز به مراقبت‌های خاصی دارد. مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه، نقش مهمی در موفقیت آمیز بودن عمل و کاهش عوارض احتمالی دارد. با رعایت توصیه‌های پزشک، تغذیه مناسب، استراحت کافی و مدیریت درد، می‌توانید به بهبودی سریع‌تر دست پیدا کنید.

اینستاگرام

drghahhari

واتس آپ

09373316900

تلفن مطب

09143900114

با انجام مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه، می‌توانید به زندگی عادی خود بازگردید و از مزایای جراحی لوزه مانند کاهش عفونت‌های گلو و بهبود کیفیت خواب بهره‌مند شوید. انتخاب پزشک و جراح متخصص در نتیجه عمل جراحی مطلوب بسیار تاثیرگذار است. بهتر است در انتخاب جراح گوش و حلق و بینی به میزان مهارت و تجربه پزشک دقت کافی داشته باشید. بررسی های لازم برای تشخیص بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در تهران را انجام دهید.

سوالات متداول

آیا بعد از جراحی لوزه می‌توانم به مدرسه یا محل کار بروم؟

بهتر است تا زمانی که پزشک به شما اجازه ندهد، به مدرسه یا محل کار نروید. معمولاً دو هفته بعد از جراحی، می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.

آیا بعد از جراحی لوزه می‌توانم ورزش کنم؟

ورزش کردن بعد از جراحی لوزه، به مدت چند هفته توصیه نمی‌شود. فعالیت‌های بدنی سنگین می‌توانند باعث خونریزی شوند.

آیا بعد از جراحی لوزه می‌توانم از نی استفاده کنم؟

استفاده از نی، می‌تواند باعث ایجاد خلاء در دهان شود و خطر خونریزی را افزایش دهد. به همین دلیل، بهتر است از استفاده از نی خودداری کنید.

آیا بعد از جراحی لوزه می‌توانم شیر بخورم؟

شیر، یک ماده غذایی غلیظ است و ممکن است باعث تحریک گلو شود. بهتر است در روزهای اول بعد از عمل، از مصرف شیر خودداری کنید.

آیا بعد از جراحی لوزه می‌توانم آدامس بجویم؟

جویدن آدامس، می‌تواند باعث ایجاد خلاء در دهان شود و خطر خونریزی را افزایش دهد. به همین دلیل، بهتر است از جویدن آدامس خودداری کنید.

چه زمانی می‌توانم به طور کامل بهبود یابم؟

بهبودی کامل بعد از جراحی لوزه، معمولاً دو تا سه هفته طول می‌کشد. با این حال، این زمان ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه کدام است؟

دکتر حامد قهاری مراقبت های قبل و بعد از جراحی لوزه را به طور کامل در این مقاله توضیح داده اند.