لوزهها بخشی از سیستم دفاعی بدن هستند که در ابتدای مسیر تنفسی قرار گرفتهاند و بهویژه در کودکی نقش مهمی در مقابله با عفونتها دارند. با این حال، در برخی افراد همین ساختار دفاعی میتواند به منبع مشکل تبدیل شود؛ عفونتهای مکرر، بزرگشدن بیش از حد لوزهها یا اختلال در تنفس از جمله مواردی هستند که جراحی لوزه را مطرح میکنند.
تصمیم برای جراحی لوزه، تصمیم سادهای نیست و نباید صرفاً بر اساس یک یا دو بار گلودرد گرفته شود. در عمل، معیارهای مشخصی برای توصیه به جراحی وجود دارد که هم در کودکان و هم در بزرگسالان باید بهدقت بررسی شود. نادیده گرفتن این معیارها میتواند باعث انجام جراحی غیرضروری یا برعکس، تأخیر در درمان لازم شود.
بسیاری از بیماران یا والدین تصور میکنند جراحی لوزه «آخرین راه» است، در حالیکه در برخی شرایط، انجام بهموقع آن میتواند کیفیت زندگی، خواب و حتی رشد کودک را بهطور قابلتوجهی بهبود دهد. در این صفحه، بهصورت جامع بررسی میکنیم که چه زمانی جراحی لوزه لازم است، چگونه انجام میشود و چه مراقبتهایی دارد.
آنچه می خوانید
لوزه چیست و چه زمانی مشکلساز میشود؟
لوزهها تودههایی از بافت لنفاوی هستند که در دو طرف حلق قرار دارند و بخشی از سیستم ایمنی بدن محسوب میشوند. وظیفه آنها شناسایی عوامل بیماریزا و کمک به دفاع بدن است، بهخصوص در سالهای اولیه زندگی که سیستم ایمنی هنوز در حال تکامل است.
در بسیاری از افراد، لوزهها با افزایش سن کوچکتر میشوند و نقش آنها کمرنگتر میشود. اما در برخی افراد، لوزهها دچار التهابهای مکرر میشوند یا بیش از حد بزرگ باقی میمانند. این وضعیت میتواند باعث گلودردهای مکرر، تب، بوی بد دهان یا مشکل در بلع شود.
بزرگی لوزهها همیشه با عفونت همراه نیست. گاهی لوزه بزرگ است اما درد ندارد، با این حال میتواند مسیر تنفس را تنگ کند، بهخصوص در کودکان. اینجاست که علائمی مثل خر و پف، تنفس دهانی و بیقراری شبانه ظاهر میشود. برای آشنایی دقیقتر با ساختار و عملکرد لوزهها، میتوانی صفحه لوزه چیست را مطالعه کنی.
عفونتهای مکرر گلو و لوزه؛ چه زمانی جراحی مطرح میشود؟
یکی از شایعترین دلایل مطرح شدن جراحی لوزه، عفونتهای مکرر گلو و لوزه است. اما «مکرر» تعریف مشخصی دارد و صرف چند بار گلودرد در سال، لزوماً نشانه نیاز به جراحی نیست. بهطور معمول، اگر فرد در طول یک سال چندین بار دچار عفونت شدید لوزه شود که با تب بالا، درد قابلتوجه و نیاز به آنتیبیوتیک همراه باشد، جراحی میتواند مطرح شود. بهویژه اگر این الگو در چند سال متوالی تکرار شود، احتمال سود بردن از جراحی بیشتر میشود.
یکی از اشتباهات رایج، مصرف مداوم آنتیبیوتیک بدون بررسی دقیق علت است. این کار نهتنها ممکن است مشکل را حل نکند، بلکه باعث مقاومت دارویی و عوارض جانبی میشود. در این شرایط، بررسی تخصصی حلق و لوزه اهمیت زیادی دارد. اگر میخواهی بدانی در عفونتهای گلو چه زمانی درمان دارویی کافی است و چه زمانی نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد، صفحه برای عفونت گلو چه آنتیبیوتیکی خوبه میتواند دید بهتری بدهد.
مانند هر عمل جراحی دیگری، عمل لوزه نیز میتواند با برخی عوارض احتمالی همراه باشد، اگرچه این عوارض معمولاً نادر و خفیف هستند. شایعترین عارضه پس از عمل لوزه، درد گلو است که معمولاً در چند روز اول شدید است و به تدریج بهبود مییابد. خونریزی پس از عمل، به ویژه در ۲۴ ساعت اول، یکی دیگر از عوارض احتمالی است که معمولاً خفیف است و با اقدامات ساده مانند گذاشتن یخ بر روی گردن و استراحت کنترل میشود. با این حال، در موارد نادر، ممکن است خونریزی شدیدتر باشد و نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد.
بیشتر بدانید: درمان بیماری های گوش حلق و بینی کودکان
تهوع و استفراغ نیز از عوارض شایع پس از بیهوشی عمومی در عمل لوزه هستند که معمولاً با مصرف داروهای ضد تهوع کنترل میشوند. عفونت محل عمل نیز یک عارضه احتمالی است، اما با رعایت بهداشت دهان و مصرف آنتیبیوتیکها در صورت تجویز، خطر آن به حداقل میرسد. در موارد نادر، ممکن است عوارض دیگری مانند مشکل در بلع طولانی مدت، تغییر در حس چشایی، یا آسیب به دندانها یا بافتهای اطراف در حین عمل رخ دهد.
یکی از عوارض نادر اما جدی عمل لوزه، سندرم پیتکین (Pittman syndrome) است که با درد شدید گوش و فک پس از عمل مشخص میشود. همچنین، واکنشهای آلرژیک به داروهای بیهوشی نیز ممکن است رخ دهد. قبل از انجام عمل لوزه، پزشک به طور کامل در مورد عوارض احتمالی با بیمار صحبت خواهد کرد و اقدامات لازم برای پیشگیری و مدیریت آنها را شرح خواهد داد.
جراحی لوزه در کودکان؛ دلایل، مزایا و نگرانیها
جراحی لوزه در کودکان بیشتر به دلیل بزرگی لوزه و تأثیر آن بر تنفس انجام میشود تا صرفاً عفونت. کودکی که لوزههای بزرگ دارد ممکن است شبها خر و پف کند، با دهان باز بخوابد یا دچار وقفههای تنفسی کوتاه شود که روی خواب و رشد او اثر میگذارد.
در این کودکان، علائمی مثل خواب ناآرام، بیقراری، کاهش تمرکز یا حتی مشکلات رفتاری ممکن است دیده شود. والدین گاهی این نشانهها را به مسائل دیگر نسبت میدهند، در حالیکه منشأ آن میتواند انسداد راه هوایی به دلیل بزرگی لوزهها باشد.
تصمیم برای جراحی در کودکان باید با دقت و بر اساس معاینه، شرح حال و گاهی بررسیهای تکمیلی گرفته شود. هدف از جراحی، بهبود تنفس و کیفیت خواب کودک است، نه حذف بیدلیل یک عضو ایمنی. برای آشنایی بیشتر با مشکلات ENT در کودکان، مطالعه صفحه بیماریهای گوش، حلق و بینی کودکان توصیه میشود.
جراحی لوزه در بزرگسالان؛ چه تفاوتی با کودکان دارد؟
در بزرگسالان، جراحی لوزه معمولاً به دلیل عفونتهای مکرر، بوی بد دهان مزمن یا مشکلات مزمن حلق انجام میشود. برخلاف کودکان، بزرگی ساده لوزه کمتر علت جراحی در بزرگسالان است و بیشتر کیفیت زندگی فرد مطرح میشود.
دوره نقاهت جراحی لوزه در بزرگسالان معمولاً طولانیتر و دردناکتر از کودکان است. به همین دلیل، تصمیم برای جراحی باید با آگاهی کامل از مزایا و سختیهای دوره بعد از عمل گرفته شود.
با این حال، در بزرگسالانی که سالها با گلودردهای مکرر یا عفونتهای مقاوم به درمان درگیر بودهاند، جراحی میتواند تعداد عفونتها و نیاز به آنتیبیوتیک را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد. اگر به دنبال دید دقیقتری نسبت به جراحی لوزه در سنین بالاتر هستی، صفحه جراحی لوزه میتواند اطلاعات تکمیلی ارائه دهد.
روشهای جراحی لوزه و لوزه سوم
جراحی لوزه میتواند با روشهای مختلفی انجام شود، اما هدف همه آنها یکسان است: برداشتن بافت مشکلساز با کمترین آسیب به بافتهای اطراف. انتخاب روش به سن بیمار، شرایط بالینی و تجربه جراح بستگی دارد.
در کودکان، گاهی لوزه سوم (آدنوئید) نیز همزمان برداشته میشود، بهویژه اگر باعث انسداد راه هوایی یا عفونتهای مکرر گوش و بینی شده باشد. لوزه سوم بزرگ میتواند نقش مهمی در خر و پف و تنفس دهانی داشته باشد. یکی از روشهایی که ممکن است برای لوزه سوم مطرح شود، استفاده از لیزر است. برای آشنایی با کاربرد و محدودیتهای آن، میتوانی صفحه لیزر لوزه سوم را مطالعه کنی.
عوارض و ریسکهای جراحی لوزه
مانند هر جراحی دیگری، جراحی لوزه نیز بدون ریسک نیست. شایعترین عارضه بعد از عمل، درد گلو است که معمولاً در چند روز اول شدت بیشتری دارد و بهتدریج کاهش مییابد. کنترل درد و رعایت مراقبتها نقش مهمی در گذر راحتتر از این دوره دارد.
خونریزی یکی از عوارض مهم اما نسبتاً نادر جراحی لوزه است. به همین دلیل، رعایت توصیههای بعد از عمل، بهخصوص در مورد تغذیه و فعالیت، اهمیت زیادی دارد. هرگونه خونریزی غیرطبیعی باید جدی گرفته شود. در برخی بیماران، تغییر موقت در صدا یا احساس جسم خارجی در گلو گزارش میشود که معمولاً با گذشت زمان برطرف میشود. توضیح این موارد قبل از جراحی به بیمار کمک میکند با آمادگی ذهنی وارد عمل شود.
مراقبتهای قبل و بعد از جراحی لوزه
آمادگی قبل از جراحی لوزه شامل بررسی وضعیت عمومی، اطلاع از داروهای مصرفی و رعایت دستورات پزشک است. این مرحله کمک میکند ریسک عوارض کاهش یابد و جراحی ایمنتری انجام شود. بعد از جراحی، تغذیه نرم، مصرف مایعات کافی و پرهیز از غذاهای سفت یا داغ اهمیت زیادی دارد. رعایت دقیق دستورات دارویی و استراحت کافی میتواند روند بهبودی را تسریع کند.
برای داشتن یک راهنمای کامل و کاربردی، مطالعه صفحه مراقبتهای قبل و بعد از جراحی لوزه توصیه میشود. پس از گذراندن دوره نقاهت اولیه عمل لوزه و بهبودی کامل، معمولاً نیازی به مراقبتهای طولانی مدت خاصی نیست. با این حال، حفظ یک سبک زندگی سالم میتواند به حفظ سلامت کلی بدن و کاهش احتمال ابتلا به عفونتهای گلو کمک کند. رعایت بهداشت دهان و دندان، شستن منظم دستها، اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار و داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامینها و مواد معدنی از جمله اقداماتی است که میتواند مفید باشد.
در صورتی که فرد پس از عمل لوزه همچنان دچار گلودردهای مکرر شود، باید برای بررسی علت دقیق آن به پزشک مراجعه کند. ممکن است علت این گلودردها مربوط به عوامل دیگری غیر از لوزههای برداشته شده باشد و نیاز به تشخیص و درمان جداگانه داشته باشد. همچنین، در صورت بروز هرگونه علامت غیرمعمول یا نگران کننده در ناحیه گلو یا گردن، پیگیری پزشکی ضروری است.
به طور کلی، عمل لوزه یک روش درمانی موثر برای مشکلات مزمن لوزه است و پس از بهبودی کامل، اکثر افراد بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی خود تجربه میکنند و دیگر نیازی به مراقبتهای طولانی مدت مرتبط با لوزهها نخواهند داشت. با این حال، حفظ سلامت عمومی و توجه به علائم بدن همواره توصیه میشود.
هزینه جراحی لوزه و عوامل مؤثر بر آن
هزینه جراحی لوزه عدد ثابتی ندارد و عملاً یک «بازه قیمتی» است که به چند متغیر کلیدی وابسته است. نوع مرکز درمانی در صدر این متغیرها قرار دارد؛ بیمارستان دولتی، خصوصی یا کلینیکهای تخصصی هرکدام ساختار هزینهای متفاوتی دارند. در مراکز دولتی، بخش قابلتوجهی از هزینه توسط بیمه پوشش داده میشود، در حالی که در مراکز خصوصی، بیمار عملاً هزینه تجربه، سرعت و امکانات را پرداخت میکند.
عامل مهم بعدی، روش جراحی و شرایط بیمار است. جراحی لوزه در کودکان معمولاً سادهتر و کوتاهتر است، اما در بزرگسالان میتواند پیچیدهتر، با زمان بیهوشی بیشتر و احتمال خونریزی بالاتر باشد که مستقیماً هزینه را افزایش میدهد. استفاده از تکنیکهای جدیدتر مثل کوبلیشن یا لیزر هم اگرچه میتواند درد و دوره نقاهت را کاهش دهد، اما معمولاً هزینه بالاتری نسبت به روشهای کلاسیک دارد.
در نهایت، هزینههای جانبی نقش پنهان اما تعیینکنندهای دارند. دستمزد جراح و متخصص بیهوشی، هزینه بیهوشی، آزمایشهای قبل از عمل، مدت بستری و داروهای بعد از جراحی همگی به فاکتور نهایی اضافه میشوند. بنابراین مقایسه قیمت صرف بدون توجه به این جزئیات، تصویر دقیقی نمیدهد؛ هزینه جراحی لوزه حاصل جمع تصمیمهای پزشکی، امکانات انتخابشده و شرایط فردی بیمار است، نه یک عدد ساده روی کاغذ.
هزینه جراحی لوزه به عوامل مختلفی مثل سن بیمار، نوع جراحی، محل انجام عمل و نیاز به اقدامات همزمان بستگی دارد. به همین دلیل، اعلام یک عدد ثابت بدون بررسی شرایط فردی ممکن نیست. درک عوامل مؤثر بر هزینه به بیمار کمک میکند تصمیم آگاهانهتری بگیرد و از مقایسههای نادرست پرهیز کند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر، صفحه هزینه جراحی لوزه در سال ۱۴۰۴ اطلاعات بهروزی ارائه میدهد
آیا بعد از عمل لوزه باز هم ممکن است دچار گلودرد شویم؟
بله، بعد از انجام عمل لوزه و برداشتن لوزههای کامی، باز هم ممکن است فرد دچار گلودرد شود. گلودرد میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که لزوماً به لوزهها مربوط نیستند. عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا شایعترین علل گلودرد هستند و میتوانند در هر فردی، چه لوزههایش برداشته شده باشد یا خیر، رخ دهند. همچنین، التهاب حلق (فارنژیت) ناشی از عوامل غیر عفونی مانند آلرژیها، هوای خشک یا تحریک کنندههای محیطی نیز میتواند باعث گلودرد شود.
در واقع، عمل لوزه تنها لوزههای کامی را برمیدارد و سایر بافتهای لنفاوی موجود در حلق، مانند لوزههای زبانی و لوزه حلقی (آدنوئید)، همچنان وجود دارند و ممکن است در صورت مواجهه با عوامل بیماریزا ملتهب شوند و باعث گلودرد شوند. با این حال، انتظار میرود که پس از عمل لوزه، دفعات و شدت گلودردهای ناشی از التهاب لوزهها به طور قابل توجهی کاهش یابد یا به طور کامل از بین برود.
بنابراین، در حالی که عمل لوزه میتواند به طور موثری مشکلات ناشی از التهاب لوزههای کامی را برطرف کند، اما فرد همچنان مستعد ابتلا به گلودرد ناشی از سایر علل خواهد بود. رعایت بهداشت فردی، تقویت سیستم ایمنی و اجتناب از عوامل تحریک کننده میتواند به کاهش احتمال بروز گلودرد پس از عمل لوزه کمک کند.
جمعبندی
جراحی لوزه زمانی مطرح میشود که لوزهها بهجای کمک به سلامت، به منبع مشکل تبدیل شوند. عفونتهای مکرر، اختلال در تنفس یا تأثیر منفی بر کیفیت زندگی از جمله مواردی هستند که میتوانند جراحی را ضروری کنند. تصمیم برای جراحی باید بر اساس بررسی دقیق، نه عجله یا ترس، گرفته شود. در بسیاری از بیماران، انجام بهموقع جراحی میتواند کیفیت خواب، تمرکز و سلامت عمومی را بهبود دهد. اگر در مورد لوزه یا علائم مرتبط با آن تردید داری، بررسی تخصصی بهترین راه برای انتخاب مسیر درمان مناسب است.
عمل لوزه یک روش جراحی رایج و موثر برای درمان مشکلات مزمن لوزهها مانند التهاب مکرر، بزرگ شدن بیش از حد و عوارض ناشی از عفونتهای لوزه است. تصمیم به انجام این عمل بر اساس ارزیابی دقیق توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی و در نظر گرفتن تاثیر مشکلات لوزه بر کیفیت زندگی فرد گرفته میشود. آمادگی مناسب قبل از عمل، رعایت دقیق دستورالعملهای پزشک در طول دوره نقاهت و آگاهی از عوارض احتمالی، نقش مهمی در موفقیت این جراحی دارد.
اگرچه برداشتن لوزهها میتواند به طور موثری مشکلات ناشی از آنها را برطرف کند، اما فرد همچنان مستعد ابتلا به گلودرد ناشی از سایر علل خواهد بود. با این حال، انتظار میرود که پس از عمل لوزه، دفعات و شدت گلودردهای ناشی از التهاب لوزهها به طور قابل توجهی کاهش یابد. مراقبتهای طولانی مدت خاصی پس از بهبودی کامل معمولاً مورد نیاز نیست، اما حفظ یک سبک زندگی سالم توصیه میشود. در نهایت، عمل لوزه میتواند یک راه حل موثر برای بهبود کیفیت زندگی افرادی باشد که از مشکلات مزمن لوزه رنج می برند و از سیکل معیوب بیماریهای مکرر گلو رهایی یابند.
دکتر قهاری متخصص و جراح گوش ، حلق و بینی با 13 سال سابقه در زمینه جراحی های زیبایی گوش و بینی، تخصص خود را در دانشگاه تبریز در رشته گوش و حلق و بینی اخذ کرده اند. دکتر قهاری در زمینه های مختلف گوش و حلق و بینی، از جمله جراحی زیبایی بینی، جراحی ترمیمی بینی، جراحی گوش، جراحی حلق و جراحی سر و گردن تخصص دارند. ایشان سابقه ی درخشانی در انجام انواع عمل های جراحی گوش و حلق و بینی دارند و به دلیل مهارت و تجربه ی بالای خود، در بین بیماران و همکاران خود از احترام زیادی برخوردار هستند.ین بیماران و همکاران خود از احترام زیادی برخوردار هستند.
سؤالات متداول درباره جراحی لوزه
آیا برداشتن لوزه باعث ضعف سیستم ایمنی میشود؟
خیر. لوزهها فقط بخشی از سیستم ایمنی هستند و برداشتن آنها معمولاً باعث ضعف ایمنی نمیشود.
دوره نقاهت جراحی لوزه چقدر است؟
در کودکان معمولاً کوتاهتر است، اما در بزرگسالان ممکن است ۱۰ تا ۱۴ روز طول بکشد.
آیا لوزه ممکن است بعد از جراحی دوباره رشد کند؟
در موارد نادر، بهویژه در کودکان، بافت باقیمانده میتواند کمی رشد کند، اما معمولاً مشکلساز نمیشود.
چه زمانی بعد از جراحی میتوان به فعالیت عادی برگشت؟
بسته به سن و شرایط فرد، معمولاً پس از یک تا دو هفته.
درباره نویسنده و اعتبار علمی
این مقاله با هدف افزایش آگاهی بیماران درباره جراحی لوزه تهیه شده و محتوای آن بر اساس دانش تخصصی و تجربه بالینی در حوزه گوش، حلق و بینی تدوین شده است.
دکتر حامد قهاری، جراح و متخصص گوش، حلق و بینی، با بیش از یک دهه تجربه در تشخیص و درمان بیماریهای مرتبط با بینی، سینوس، گوش و حلق، محتوای این صفحه را بازبینی و تأیید کردهاند. تمرکز اصلی در تهیه این مطالب، ارائه اطلاعات دقیق، علمی و قابل فهم برای بیماران و پرهیز از توصیههای اغراقآمیز یا غیرواقعبینانه بوده است.
مطالب ارائهشده در این صفحه با در نظر گرفتن شرایط شایع بالینی و استانداردهای رایج پزشکی نوشته شدهاند و هدف آنها کمک به تصمیمگیری آگاهانه بیماران پیش از مراجعه حضوری است.
توجه: اطلاعات این صفحه جایگزین معاینه، تشخیص یا درمان توسط پزشک نیست. برای بررسی دقیق شرایط فردی و دریافت توصیههای درمانی اختصاصی، مراجعه حضوری به پزشک ضروری است.
آخرین بهروزرسانی: 1404/09/26